Dit is ‘n algemene beginsel in die sakereg dat eiendomsreg nie absolute en onbeperkte inhoudsbevoegdhede aan ‘n eienaar verleen nie, maar dat daar verskeie beperkings daarop bestaan in belang van die gemeenskap en ten gunste van ander persone.
Die belangrikste beperking op die eienaar in belang van die gemeenskap in die algemeen is geleë in die betaling van belasting aan die staat ten opsigte van sekere roerende en onroerende bates. In die geval van onroerende bates bestaan daar verskeie maatreëls om grond tot die beskikking van ‘n groter deel van die gemeenskap te stel, wat impliseer dat herstel van grondregte en grondverskaffing verskeie onteieningsmaatreëls noodsaak. Voorts bestaan daar verskeie maatreëls met betrekking tot omgewingsbewaring en fisiese beplanning wat in die belang van die gemeenskap beperkings op ‘n eienaar se inhoudsbevoegdhede tot gevolg het. Beperkende maatreëls met betrekking tot onroerende bates is hoofsaaklik gebaseer op die verbod op die gebruik van sodanige goedere tot nadeel van die gemeenskap, soos byvoorbeeld in die geval van motorvoertuie, vuurwapens en afhanklikheidsvormende stowwe.
Daar bestaan ook beperkings wat nie primêr op die belange van die gemeenskap gerig is nie, maar wat die uitoefening van ‘n eienaar se inhoudsbevoegdhede beperk in belang van ander individue. Die bekendste voorbeeld hiervan is die burereg, wat bepaal dat die grondeienaar nie sy grond sodanig mag gebruik dat dit ‘n onredelike las of nadeel vir bure inhou nie. Die redelikheidsmaatstaf bepaal in hierdie omstandighede dat ‘n eienaar van onroerende eiendom sy eiendomsbevoegdhede binne redelike perke mag uitoefen, en dat die buureienaar of okkupeerder die eienaar se eiendomsbevoegdheid binne redelike perke moet verduur.
Ander voorbeelde van die toepassing van die redelikheidskriterium in die geval van burereg is die verpligting tot sydelingse en oppervlaktesteun, maatreëls met betrekking tot geboue wat erfgrense oorskry, die wedersydse verpligting ten opsigte van natuurlike afvloei van water en die bekamping van gevare.
Ander persone benewens die eienaar kan ook bepaalde inhoudsbevoegdhede (byvoorbeeld gebruiksregte) ten opsigte van onroerende of roerende bates van die eienaar verkry. Houers van beperkte saaklike regte verkry inhoudsbevoegdhede ten opsigte van die saak, wat die eienaar se eiendomsreg op die saak beperk deurdat dit ‘n las op die saak teweegbring. Sulke beperkings is dus nie net teen die eienaar afdwingbaar nie, maar ook teen alle daaropvolgende eienaars van die saak. Sekere vorderingsregte van persone teen die eienaar kan ook tot gevolg hê dat sodanige regshebbendes inhoudsbevoegdhede ten opsigte van die saak verkry. Aangesien die vorderingsregte egter net teen die eienaar persoonlik afdwingbaar is en nie ‘n saaklike las tot gevolg het waardeur die saak beswaar word nie, is dit nie teen daaropvolgende eienaars afdwingbaar nie.
Hierdie is ‘n algemene inligtingstuk en moet gevolglik nie as regs- of ander professionele advies benut word nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of enige skade of verlies wat volg uit die gebruik van enige inligting hierin vervat nie. Kontak altyd u regsadviseur vir spesifieke en toegepaste advies.