Kapitaalwinsbelasting het in werking getree op 1 Oktober 2001. Kapitaalwinsbelasting is betaalbaar op die wins wat ‘n verkoper maak wanneer sy eiendom verkoop word.
Wat beteken Kapitaalwins?
Die bedrag waarmee die opbrengs van ‘n verkoping van ‘n bate die basiskoste oorskry, staan bekend as die kapitaalwins.
Wat is basiskoste?
Die basiskoste van ‘n bate is die bedrag wat vir die bate betaal is plus uitgawes wat aangegaan is. By die berekening van basiskoste kan die volgende koste ingesluit word :
- Die koste vir die verkryging van die eiendom, wat insluit die koopsom, oordragkoste, hereregte en professionele fooie van o.a. die prokureurs, die landmeter en die afslaer.
- Die koste van verbeterings, veranderinge en opknapping van die eiendom waarvoor daar fakture en/of kwitansies as bewys moet wees.
- Die koste van vervreemding van die eiendom, o.a. advertensiekoste, die koste verbonde aan die verkryging van ‘n waardasie vir kapitaalwinsdoeleindes en eiendomsagente-kommissie.
Hoe word die basiskoste bereken in gevalle waar die eiendom voor 1 Oktober 2001 verkry is?
Indien die eiendom voor 1 Oktober 2001 verkry is, kan een van die volgende metodes gebruik word om die waarde van die eiendom te bereken:
- 20% x (opbrengs minus uitgawes aangegaan op of na 1 Oktober 2001)
- Die markwaarde van die eiendom soos op 1 Oktober 2001 welke waardasie bekom moes wees voor 30 September 2004.
- Tydverdeling-basiskoste metode. Die oorspronklike koste + (opbrengs – oorspronklike koste) x aantal jare wat eiendom gehou is voor 1 Oktober 2001 gedeel deur die aantal jare gehou voor 1 Oktober 2001+ aantal jare gehou na 1 Oktober 2001).
Hoe word Kapitaalwinsbelasting betaal?
Kapitaalwinsbelasting is nie ‘n belasting wat addisioneel tot inkomstebelasting betaalbaar is nie. ‘n Gedeelte van ‘n persoon se kapitaalwins word ingesluit in sy belasbare inkomste. Dit sal dan onderhewig wees aan die betaling van normale inkomstebelasting. ‘n Gedeelte van ‘n belastingbetaler se kapitaalwins minus sy kapitaalverliese vir ‘n spesifieke jaar word ingesluit in die belastingbetaler se belasbare inkomste en is as belasting betaalbaar volgens die normale inkomstebelastingtabelle.
Hoe word kapitaalwins bereken?
In geval van ‘n individu word die eerste R30 000 van die totale kapitaalwins buite rekening gelaat. Daarna moet 33.3% van die kapitaalwins wat verkry is by die vervreemding van ‘n eiendom, ingesluit word in die belasbare inkomste van die persoon vir die jaar waarin die eiendom vervreem is. Waar ‘n maatskappy of beslote korporasie of ‘n gewone trust ‘n eiendom besit, word 66.6% van die kapitaalwins ingesluit by die belasbare inkomste.
Primêre eiendom en Kapitaalwinsbelasting
Vanaf 1 Maart 2012 is die eerste R2 miljoen kapitaalwins op die vervreemding van ‘n primêre eiendom uitgesluit van die betaling van kapitaalwinsbelasting. Hierdie uitsluiting is net van toepassing indien die eiendom geregistreer is in die naam van ‘n individu of ‘n spesiale trust. Die grootte van die eiendom moet ook nie 2 hektaar oorskry nie. As die eiendom gedeeltelik vir woondoeleindes en gedeeltelik vir werksdoeleindes gebruik word moet ‘n proporsionele verdeling gedoen word.
Wanneer verskillende individue aandele in ‘n primêre eiendom besit, sal die uitsluiting proporsioneel wees tot die aandeel wat elkeen besit. Byvoorbeeld wanneer eggenote wat getroud is buite gemeenskap van goedere saam die primêre eiendom besit, sal elkeen kwalifiseer vir die uitsluiting van R1 miljoen. Elke eggenoot sal verder geregtig wees op die jaarlikse uitsluiting wat tans R30 000 beloop.
Hierdie is ‘n algemene inligtingstuk en moet gevolglik nie as regs- of ander professionele advies benut word nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of enige skade of verlies wat volg uit die gebruik van enige inligting hierin vervat nie. Kontak altyd u regsadviseur vir spesifieke en toegepaste advies.