Jou eksvrou leef nou gelukkig saam met ‘n nuwe metgesel. Hulle het ‘n bestendige verhouding en dit lyk nie of haar nuwe metgesel ‘n tekort aan geld het nie. Waarom moet jy dan steeds onderhoud aan jou eksvrou betaal?
Die onderhoudsverpligting
Geen van die gades het ‘n wetlike aanspraak op onderhoud nie. Die taal van die Wet op Egskeiding is duidelik diskresionêr en die gewese gade wat aanspraak maak op ‘n toekenning vir onderhoud het nie sodanige reg nie. Die hof sal die volgende faktore oorweeg by die neem van ‘n besluit oor gade-onderhoud:
- Die bestaande of waarskynlike geldmiddele van elke party;
- Hul onderskeie verdienstevermoë;
- Hul finansiële behoeftes en verpligtinge;
- Hul ouderdom;
- Die duur van hul huwelik;
- Hul lewenstandaard voor die egskeiding;
- Hul optrede met betrekking tot die verbrokkeling van die huwelik, indien tersake;
- ‘n Bevel vir die verdeling van goedere;
- Ander faktore wat na die mening van die hof in aanmerking geneem behoort te word.
Die diskresionêre bevoegdheid van die hof om ‘n onderhoudstoekenning te maak sluit ook die bevoegdheid in om geen toekenning te maak nie. Die wet is ook ten gunste van die sogenaamde “clean break” beginsel wat daarop neerkom dat die partye ná ‘n egskeiding so gou as moontlik ekonomies onafhanklik van mekaar moet raak.
‘n Lang reeks sake wat uitsluitlik met maintenance pendente lite (in afwagting op litigasie) gehandel het, het meegebring dat dit gebruiklik is om nie onderhoud toe te staan aan ‘n gade wat in ‘n permanente verhouding met ‘n ander metgesel saamleef nie.
‘n Oortuigende gevallestudie
Die Appélhof het, in die geval van Harlech-Jones v Harlech-Jones [2012] ‘n interessante beslissing gemaak. Die kwessie wat hier ter sprake was, was inter alia of dit strydig met openbare beleid sou wees vir ‘n man om onderhoud aan sy vrou te betaal terwyl sy met ‘n ander man saamleef.
Die partye, wat in Desember 1972 getroud is, is in Januarie 2011 geskei nadat hulle etlike jare afsonderlik gewoon het en vele geregtelike stryde gevoer het. Kragtens die Egskeidingsbevel moes die Appellant (die voormalige eggenoot) vanaf 1 Februarie 2011 maandeliks ‘n bedrag van R2 000.00 as onderhoud aan die Respondent betaal. Met vergunning van die Hoë Hof het die Appellant by die Appélhof geappelleer, slegs teen die onderhoudsbevel.
Teen die tyd dat die Egskeidingsbevel toegestaan is het albei partye reeds verhoudings met ander metgeselle gevorm en het die Respondent al drie jaar lank met ‘n ander man wat haar ten volle en onvoorwaardelik onderhou het, saamgeleef.
Gelyktydig deur twee mans onderhou?
Steunende op uitsprake soos Dodo v Dodo (1990), is aangevoer dat dit strydig met openbare beleid sou wees as ‘n vrou gelyktydig deur twee mans onderhou word.
Die hof was van mening dat hoewel daar sonder twyfel lede van die gemeenskap sou wees wat hierdie sienswyse onderskryf, dit eintlik verteenwoordigend is van outydse waardes en dat in die moderne, meer liberale tyd waarin ons leef, openbare beleid vereis dat ‘n persoon wat met ‘n ander saamleef, nie om daardie rede alleen die reg ontsê moet word om onderhoud van sy of haar gade te eis nie.
Nogtans, in die lig van die feite in die onderhawige saak waar die Respondent ten volle onderhou is deur die man met wie sy reeds jare lank saamgeleef het, het die Respondent nie daarin geslaag om te toon dat sy geregtig was op onderhoud van haar voormalige eggenoot nie. Die Appél was gevolglik suksesvol en die onderhoudbevel is ter syde gestel.
Hierdie is ‘n algemene inligtingstuk en moet gevolglik nie as regs- of ander professionele advies benut word nie. Geen aanspreeklikheid kan aanvaar word vir enige foute of weglatings of enige skade of verlies wat volg uit die gebruik van enige inligting hierin vervat nie. Kontak altyd u regsadviseur vir spesifieke en toegepaste advies. (E&OE)